Alle beweringen in dit artikel worden met wetenschappelijk onderzoek onderbouwd. De kleine cijfertjes op deze pagina geven aan welk onderzoek gebruikt werd. U kunt dit onderzoek online nalezen op de pagina wetenschappelijk onderzoek.
Alleen een lage HbA1c is niet voldoende om complicaties te voorkomen
Bij diabetespatiënten wordt een aantal keren per jaar de HbA1c bloedwaarde gemeten. Deze waarde geeft aan hoeveel rode bloedplaatjes door glucosemoleculen zijn beschadigd1. Al tientallen jaren wordt deze waarde gebruikt om te controleren of u uw bloedsuiker, gemiddeld genomen, binnen de gestelde norm heeft weten te houden1. Als uw Hb1Ac tijdens controle vaak te hoog is heeft u een groter risico op diabetische complicaties2-7.Uw arts of diabetesverpleegkundige wil uw HbA1c waarde graag lager dan 53 mmol/mol (7%) zien, dan bent u, volgens deze norm, goed ingesteld. Bij elke 10 mmol/mol (1%) die u hoger uitkomt verhoogt het risico om aan een hart en vaatziekte te overlijden met maar liefst 10%7. Een goede reden om uw HbA1c laag te houden. Maar er is ook nog een ander aspect waarop u moet letten als u het risico op complicaties wilt verkleinen.
Kortdurende bloedsuikerpieken verhogen uw kans op complicaties

Maximaal 1 - 2 sneetjes volkoren
is toegestaan
Een groot aantal zeer recente onderzoeken laat namelijk zien dat sterke bloedsuikerpieken onafhankelijk van een goede Hb1Ac waarde het risico op diabetische complicaties ook vergroten9-15. Bloedsuikerpieken van slechts enkelen minuten blijken al schadelijk te zijn9. Wetenschappers denken dat er een soort "glycemisch geheugen" bestaat waarin deze pieken worden vastgelegd12,13.
Vanwege dit "geheugen" is het belangrijk dat patiënten die recent gediagnosticeerd zijn met diabetes er zo snel mogelijk voor zorgen dat ze niet alleen de Hb1Ac waarde onder de norm houden maar ook pieken in hun bloedsuikerspiegel voorkomen12,13. Deze nieuwe bevindingen zullen de komende jaren grote gevolgen hebben voor hoe diabetespatiënten door artsen en verpleegkundigen begeleid moeten worden.
De begeleiding van diabetespatiënten moet veranderen
Een goed geneesmiddelenbeleid staat nu centraal
Diabetespatiënten wordt nu namelijk geadviseerd om door goed gebruik van geneesmiddelen de bloedsuiker gemiddeld op een goede waarde te houden. Een lage Hb1Ac waarde wordt hier als de belangrijkste maatstaf gezien. Bloedsuikercontrole na de maaltijd wordt bij patiënten die zelf insuline spuiten aangemoedigd. Als de bloedsuiker te hoog is moet insuline worden bijgespoten. Dat is de standaard aanpak in Nederland.Op zich is er niets mis met deze aanpak. Het is bewezen dat een gemiddeld lage bloedsuikerspiegel het risico op complicaties verlaagt. Maar het is niet genoeg. Want deze eenzijdige HbA1c gerichte aanpak lijkt, gezien het recente onderzoek over de schadelijke effecten van kortdurende bloedsuikerpieken en het glycemische geheugen, nu achterhaald te zijn15. Als je na de maaltijd een hoge bloedsuikerspiegel moet "wegspuiten" ben je namelijk te laat. Het kwaad is dan al geschied.
Laag glycemische voeding is de enige oplossing
Alleen door het maken van de juiste voedingskeuzen kunnen de schadelijk kortdurende bloedsuikerpieken voorkomen worden. Dat betekent dat de begeleiding van diabetespatiënten in Nederland anders moet worden opgezet. Voeding komt, naast een goed instelling met geneesmiddelen, meer centraal te staan. Dat maakt het voor diabetespatiënten niet eenvoudiger. Want een pilletje slikken of een insulineprikje is makkelijker dan het aanpassen van de voeding. Maar het maken van de juiste voedingskeuze blijkt wel essentieel als u complicaties wilt voorkomen.Onderzoek van de laatste 30 jaar geeft aan dat voeding met een laag glycemische index waarde (GI) de bloedsuikercontrole bij diabetespatiënten verbetert waardoor de kortdurende schadelijke bloedsuikerpieken niet meer voorkomen16-20.
De Glycemische Index waarde (GI) is het getal dat aangeeft hoe sterk de glucosespiegel in het bloed omhoog gaat na het eten van een bepaald voedingsmiddel16. Hoe hoger het getal hoe sneller de stijging van glucose. Suiker heeft bijvoorbeeld een GI van 100, bladgroente een GI van maar 10. Voeding met een GI waarde van lager dan 55 wordt in het algemeen als "laag glycemisch" beoordeeld. Voeding met een GI waarde hoger dan 70 wordt als "hoog glycemisch" beoordeeld.
Diabetespatiënten wordt geadviseerd een GI-waarde niet hoger dan 40 te hanteren.
Hieronder een overzicht van voedingkeuzes die gemaakt kunnen worden. Raadpleeg voor nog meer keuze de GI-tabel.
GI > 40 | GI < 40 |
Brood, roggebrood | Vis, vlees, tofu, eieren |
Aardappels, pasta | Kaas, yoghurt, kwark |
Rijst, rijstwafels | Noten, Zaden en pitten |
Havermout, muesli | Bijna alle groenten |
Gierst, spelt, quinoa, maïs | Bijna alle peulvruchten |
Suiker, honing, diksap | Bosvruchten, sinasappel, mandarijn, grapefruit, peer, kersen |
Banaan, mango | Chocola min. 72% cacao, met mate |
Doperwten, tuinbonen | Japanse sojasaus |
Zoete ketjap | Volkorenbrood met mate |
Kastanjes | Green Smoothie alleen met bosfruit, peer of kersen |
Laag glycemische voeding betekent niet dat diabetespatiënten hierdoor meer last krijgen van hypo's, een te lage bloedsuiker17. Daar hoeft u dus niet bang voor te zijn. Bovendien geeft onderzoek aan dat er voor diabetespatiënten geen nadelen optreden als ze voor laag glycemische voeding kiezen19. Er blijken alleen maar voordelen te bestaan voor diabetespatiënten. Laag glycemische voeding maakt het voor diabetespatiënten namelijk mogelijk om op een verantwoorden wijze koolhydraten in hun dagelijkse voeding op te nemen zonder dat zij daar nadelen van ondervinden bij hun bloedsuiker20.
Green Smoothies met bosfruit, peer of kersen
Green Smoothies vormen een gezonde aanvulling op onze dagelijkse voeding. Green Smoothies zijn ook perfect in te passen in onze gehaaste manier van leven. Het enige wat je nodig hebt is een blender die krachtig genoeg is om bijvoorbeeld ijsblokjes te vermalen. Green Smoothies zijn een vinding van de Amerikaanse familie Boutenko.
Green Smoothies zijn een zeer smakelijke manier om aan je dagelijkse hoeveelheid rauwe groene bladgroente en fruit te komen.
Diabetespatiënten wordt geadviseerd om, in verband met de GI beperking, alleen bosfruit, peer of kersen samen met groene bladgroente te gebruiken.
Verkeerd advies van het Nederlands Diabetes Fonds
Verkeerd advies: een veel te hoge GI
Als u kortdurende bloedsuikerpieken wilt vermijden is de keuze voor laag glycemische voeding onvermijdelijk. Gewoon bruin of witbrood is er dan niet meer bij want deze voeding heeft een GI van respectievelijk 65 en 70. Het voedingsadvies van het Voedingscentrum en het Nederlands Diabetes Fonds (NDF) kunt u daarom maar beter naast u neerleggen21. In de voedingsrichtlijn voor diabetespatiënten adviseren deze organisaties aan volwassenen:"Om voldoende vezels binnen te krijgen zou het volgende gegeten kunnen worden per dag:
- 6-7 sneetjes
- 200 gram groenten (4 opscheplepels)
- 200-250 gram aardappelen, pasta of rijst/peulvruchten (4-5 opscheplepels)
- 2 stuks fruit"
Gewoon brood met een GI tussen de 65 - 70 kan duidelijk niet ingedeeld worden in de categorie "laag glycemisch" (GI waarde < 55) en is dus volgens vele studies niet aan te bevelen voor diabetespatiënten.
Als u het advies van het NDF overneemt en grote hoeveelheden brood gaat eten dan wordt de balans tussen omega-6 en omega-3 vetzuren verstoord. Want granen in brood bevatten veel omega-6. Te veel omega-6 is slecht voor onze gezondheid met name voor diabetespatiënten.
Gekookte aardappelen en rijst hebben een GI waarde van 70. Het NDF heeft zelf een GI waarde van 70 aangemerkt als "hoog glycemisch"21. Dat bekent dus dat de NDF diabetespatiënten aanbeveelt om dagelijks 4 - 5 opscheplepel hoog glycemische aardappelen of rijst te eten. Er is geen enkel onderzoek beschikbaar dat zegt dat hoog glycemische voeding gunstig is bij diabetes. Het is dus onbegrijpelijk waarom het NDF dit advies geeft.
Trouwens misschien moet Voedingscentrum en het NDF eens bij de Gezondheidsraad op bezoek gaan want deze organisatie meldt dat slechts 10% van de Nederlandse bevolking voldoende vezels binnenkrijgt. Kennelijk zet dit advies qua vezelrijke voeding dus niet echt veel zoden aan de dijk.
Je kan je met recht afvragen op welke wetenschappelijke basis deze organisaties tot dit advies zijn gekomen of was hier sprake van een succesvolle lobby vanuit de industrie. Want er zijn in 2011 bijna één miljoen Nederlanders gediagnosticeerd met diabetes23. Als zij zouden besluiten geen brood en aardappelen meer te eten, is dat waarschijnlijk de doodsteek voor deze industrietakken.
Verkeerd advies: veel te veel koolhydraten
Met het advies 6 - 7 sneetjes brood en 4 - 5 opscheplepels aardappelen of rijst te eten suggereert de NDF diabetespatiënten dat koolhydraatrijke voeding goed voor diabetespatiënten zou zijn. Maar dat staat lijnrecht tegenover de huidige wetenschappelijk inzichten over voeding. Want deze inzichten laten duidelijk zien dat koolhydraatarme voeding juist gunstig is bij diabetes24-26.
in type 2 diabetes24
In het bovenstaande plaatje laat de blauwe lijn het effect zien van een low-carb dieet. De bovenste grafiek laat zien hoe uw bloedsuiker door een low-carb dieet wordt verlaagd. De onderste grafiek geeft aan hoe uw insuline gebruik wordt verlaagd door een low-carb dieet24.
Er is dan ook geen enkel wetenschappelijke bewijs te vinden dat het advies van het NDF om koolhydraatrijke voeding te eten goed zou zijn voor diabetespatiënten. Zou hier weer sprake kunnen zijn van een succesvol lobby traject?
Maagdarmstoornissen: Candida infectie - Prikkelbaredarmsyndroom - Crohn - Colitus Ulcerosa - CVS/ME: Chronische vermoeidheid Syndroom - Diabetische complicaties: Bloeduiker stabilisatie - Neuropathie - Retinopathie - Nefropathie - Hart- en vaatziekten: Cardiomyopathie en Hartfalen - Hoge bloeddruk - Cholesterol verlaging - Aderverkalking (atherosclerose) - Spataderen - Levensverlenging: 100 jaren jong - DHEA - Melatonine - 65+ - Kanker: - Ondersteuningstherapie bij kanker - Bot en gewrichtsaandoeningen: - Artrose - Artritis - Osteoporose - Fibromyalgie: - Fibromyalgie - Urinewegaandoeningen: - Prostaatklachten - Blaasontsteking - Vrouwenklachten: Menopauze - Premenstrueelsyndroom - Overgewicht: - Overgewicht - SLIM - Oogaandoeningen: Staar - Slecht zien Andere artikelen: - HPU - Astma - Multiple Sclerose - Psoriasis - Depressie